Czasownik

odmiana czasownika:

– czasowniki regularne– w celu odmiany należy od bezokolicznika, np. lernen odjąć końcówkę –en, przez co uzyskujemy temat, a następnie dodać końcówkę osobową, kolejno: ich: -e; du: -st; er/ się/ es: -t; wir: -en; ihr: -t; sie/ Się: -en;

– czasowniki nieregularne- w celu odmiany również używamy końcówek takich jak w przypadku czasowników regularnych, ale przy tym zmieniamy samogłoskę rdzenną w drugiej i trzeciej osobie liczby pojedynczej z „e” na „i”/ „ie” oraz z „a” na „ä”;

– odmiana czasownika posiłkowego sein– (być) odmienia się kolejno: bin, bist, ist, sind, seid, sind; w przeciwieństwie do j. polskiego w zdaniach nie pomija się osoby, o której się mówi, np. du bist nett (jesteś miły); rzeczownik występujący po sein używany jest wyłącznie w mianowniku;

  1. czasowniki modalne: występują w trybie oznajmującym Präsens i Präteritum a także w trybie przypuszczającym w czasie Präteritum;

  2. czasowniki zwrotne: pojawiają się przy użyciu zaimka zwrotnego sich; trudnością w początkowym stosowaniu czasowników zwrotnych jest w przeciwieństwie do j. polskiego różna (ze względu na osobę) odmiana zaimka sich (się), przykładem czasownika zwrotnego może być: sich befinden- znajdować się;

  3. czasowniki złożone:

– nierozdzielnie złożone- tworzone są przez przedrostek + czasownik, np. ent- + stehen = entstehen (powstawać);

– rozdzielnie złożone- tworzony poprzez wyodrębnienie tematu oraz przedrostka a następnie odmianie samego tematu czasownika i przestawienie przedrostka na koniec;

  1. bezokolicznik:

– z „zu: jest to pewnego rodzaju wypełniacz, który pojawia się przed bezokolicznikiem, w przypadku czasowników rozdzielnie złożonych „zu” wstawiane jest pomiędzy przedrostek i rdzeń czasownika; nie pojawia się w przypadku czasowników modalnych;

– bez „zu: pojawia się w zdaniach, w których oprócz czasownika mamy do czynienia z jeszcze jednym czasownikiem w formie bezokolicznika;

  1. tryb rozkazujący: tworzy się poprzez usunięcie końcówki –st z czasownika znajdującego się w drugiej osobie liczby pojedynczej oraz dodanie zaimka osobowego „du”, np. du gibst – Gib! (daj!)

  2. imiesłowy:

– imiesłów czasu teraźniejszego- Partizip Präsens- tworzony jest poprzez dodawanie do bezokolicznika końcówki –d;

– imiesłów czasu przeszłego- Partizip Perfekt- służy głównie do określenia stanu;

  1. strona bierna: w czasie teraźniejszym tworzy się ją używając czasownika posiłkowego werden oraz znajdującej się w końcowej części zdania trzeciej formy czasownika;

  2. tryb przypuszczający: w j. niemieckim stosowany nie tylko w przypadku chęci wyrażenia przypuszczenia, ale również prośby, życzenia oraz opowiedzenia o sytuacji nierzeczywistej; jeśli wziąć pod uwagę czasowniki słabe, to mają one taką samą formę, jak w czasie Imperfekt, jeśli natomiast wziąć pod uwagę czasowniki mocne, to do podstawy czasownika w czasi Imperfekt należy dodać końcówkę –e;